| eksporti for presado: vertikala formato (PDF) kverformato (PDF) | montru ĉiujn eksport-formatojn |
| verkinto [voknomo] | titolo | lingvo | publikigo | identiga kodo | lasta modifo | aspekto |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Manfredo Ratislavo | Dektritilio, ĉapitro 4, La noktomeza meso | Esperanto | Arg-301-152 | 2014-12-20 19:50 Manfred | nur tiun forigu | |
| Friedrich Wilhelm Weber | * Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette | Germana | Arg-298-152 | 2014-12-20 19:51 Manfred | nur tiun forigu |
Friedrich Wilhelm Weber, | Friedrich Wilhelm Weber, | |
| tradukita de Manfredo Ratislavo | ||
| 1 Noktomezo! Sonorilo | 1 Mitternacht! Durch ferne Schluchten | |
| sonas, la monaĥoj piaj | Klingt das Klosterglöcklein helle: | |
| devas jam ekstari tie | Fromme Schläfer, schwarze Mönche, | |
| en malgrandaj ĉambroj siaj. | Werdet wach in eurer Zelle; | |
| 2 Vi vekiĝu, dormemuloj | 2 Werdet wach, ihr frommen Schläfer! | |
| de fojnsaka lito, ĉeso | Von dem harten Strohsackbette | |
| estas nun de l’ nokto, iru | Ruft des Ordens strenge Regel | |
| en preĝejon al la meso. | In die Kirche zu der Mette; | |
| 3 Ili ĉiuj kune iras | 3 In die Kirche, wo die Pfeiler | |
| en la kirkon kun gigantaj | Wie gebannte Hünen ragen, | |
| pilieroj, ŝtonvolbaĵon | Die das schwere Steingewölbe | |
| kvazaŭ ŝultre portegantaj; | Keuchend auf den Schultern tragen; | |
| 4 tien, kie murpentraĵoj | 4 Wo die stillen, weißen Bilder | |
| brilas en trankvilo, kie | An den grauen Wänden schimmern, | |
| ĉe l’ altar’ kandeloj flagras, | Wo im Chor die ew’ge Lampe | |
| tie incenditaj pie. - | Und geweihte Kerzen flimmern. - | |
| 5 Kanto mia, nun memoru, | 5 Jetzt, mein Lied, du scheue Jungfrau, | |
| ĝuste diru al mi ĉiujn, | An die Stirne leg den Finger, | |
| kiuj kantis, preĝis tie; | Sinne wach: du mußt mir nennen | |
| nomu al mi ĉiujn tiujn, | All die Beter, all die Singer; | |
| 6 ties sorton kaj hejmlandon! | 6 Heimatland und Los der Männer, | |
| Ilin vidas mi enpaŝi; | Die da zu den Sitzen traten, | |
| kion ĉiu tiam pensis, | Und was jeder eben dachte, | |
| devas vi al mi malkaŝi; | Mußt du raten und verraten; | |
| 7 ĉion, kvankam tio, jeno | 7 Alles, ob auch das und dieses | |
| povas ŝajni tro maldeca: | Herb und ungebührlich scheine: | |
| bonaj homoj estis ili, | Die du zeigst, sie waren Menschen, | |
| ĉio estis ja homeca. - | Gute Menschen, wie ich meine. - | |
| 8 Jen unue enen paŝis | 8 Erstlich schritt herein der greise | |
| la abat’ kun seriozo, | Abt Warin, voll Kraft und Würde, | |
| jam klinita de la jaroj, | Stumpf und stark; die Last der Jahre | |
| forta kaj kun digna pozo; | Beugt’ ihn und des Amtes Bürde. | |
| 9 fil’ de Saksa duk’ kaj Franka | 9 Ekberts Sohn, des Sachsenherzogs, | |
| princidin’, en juna aĝo | Frankenfürst vom Mutterblute, | |
| ĉasis lupojn en arbaro, | Unter die Ardennenwölfe | |
| la Ardena, kun kuraĝo. | Sprang er früh mit keckem Mute; | |
| 10 Ofte li en Hispanujo | 10 In der Kämpfer dichte Knäuel | |
| tre aŭdacis en batalo; | Sprang er kühn in zwanzig Schlachten; | |
| malrespekti mondon, tempon | Ronzeval im heißen Spanien | |
| lin instruis Roncevalo. | Lehrt’ ihn, Zeit und Welt verachten. | |
| 11 Kun Rolando li batalis, | 11 Ronzeval! Die Heiden tobten, | |
| kiun trafis morta sago; | Flammen sprühte Durindane, | |
| la araboj fine venkis, | Olifant zerbarst im Dröhnen, | |
| fine sinkis la krucflago. | Dennoch sank die Kreuzesfahne. | |
| 12 Ofte en batal’ sin movas | 12 Und der Abt, in manchem Traume | |
| la abat’ en sonĝo sia, | Ächzt’ er noch in Kampfeswettern, | |
| kvazaŭ sonus jen la lasta | Hört’ seines jungen Kämpen | |
| voko de kompano lia. | letztes Jauchzen, letztes Schmettern. | |
| 13 Sonis tra animo lia | 13 Durch die Heldenseele rauschte | |
| la Rolanda melodio, | Jetzt des Rolandsliedes Weise | |
| kaj mallaŭte li suspiris: | Wild und schmerzlich: „Vanitatum | |
| „Vanta, vana estis ĉio!“ - | Vanitas!“ erseufzt’ er leise. - | |
| 14 Venis tiam la prioro, | 14 Warkward drauf, der Pater Prior, | |
| malmultkapharara nure, | Echtes Reis vom Stamm der Sachsen, | |
| bluokula kaj altkreska, | Lichten Haars mit blauen Augen, | |
| estis saksdevena pure. | Schulterbreit und hochgewachsen. | |
| 15 Fluis barb’ de liaj lipoj | 15 Von der Lippe weich und üppig | |
| mola, longa; kaj traglitis | Floß sein Bart in langen Locken, | |
| ties bukloj liajn fingrojn | Oft beim Grübeln durch die Finger | |
| ofte, kiam li meditis. | Glitten ihm die goldnen Flocken. | |
| 16 Kie faras tra rokpordo | 16 Wo der Weser blaue Fluten | |
| sian vojon la Vezero, | Durch das Felsentor sich bahnen | |
| jen situis lia korto, | Ihren Weg ins weite Flachland, | |
| la praava, ce l’ rivero. | Lag der Freihof seiner Ahnen. | |
| 17 Lerta je parol’ kaj lango | 17 Wortgewandt und zungenfertig, | |
| lernis vire li diskuti; | Lernt’ er aller Männer Rede; | |
| sciis akre, tranĉe uzi | Scharf und schneidig zu gebrauchen | |
| ĝin, se devis li disputi. | Wußt’ er sie in mancher Fehde. | |
| 18 Fluis ja en liaj vejnoj | 18 Lust am Kampf im deutschen Herzen, | |
| Spita sango de l’ Germanoj, | Deutsches Blut in jeder Ader, | |
| li kverelis kun la Slavoj, | Mit Romanen, Welschen, Wenden | |
| Keltoj kaj la Romianoj. | Stritt er oft in hartem Hader. | |
| 19 Sed al bruskaj kontraŭuloj | 19 Aber schroffen Widersachern | |
| skribis li en juna aĝo | Schrieb er gern im Jugenddrange | |
| glave sian opinion | Seiner Meinung rote Runen | |
| kaj sur brust’ kaj sur vizaĝo. | Mit dem Schwert auf Brust und Wange. | |
| 20 Sed li nun plitrankviliĝis; | 20 Stiller war sein Mut geworden; | |
| nur se memorigis iu | Nur wenn unversehens einer | |
| jenan tagon de Verdeno,1) | Jenes Tags bei Verden dachte, | |
| jenan sangan tagon, kiu | Jenes Bluttags, schwarz wie keiner, | |
| 21 estis nigra por la Saksoj, | 21 Fuhr er auf, die Augen blitzten, | |
| tiam sentis li koleron; | Glüh vom Sachsentrotz, dem alten; | |
| sed li sciis bridi siajn | Doch er konnte starken Willens | |
| sentojn kaj la maltoleron; | Seinen Zorn im Zügel halten; | |
| 22 ĉar li servis virfidele | 22 Denn er dient’ in Mannentreue | |
| al la duko, filo Dia, | Seinem Herzog, Gottes Sohne, | |
| kiu krucon kaj dornkronon | Der da führt das Kreuz im Banner | |
| havas en standardo sia. | Und die blut’ge Dornenkrone. | |
| 23 Estas trista li hodiaŭ; | 23 Sein Gemüt bewegten heute | |
| antaŭvidas li, ke iam | Trübe, traurige Gedanken: | |
| venos la malbon’ de tiuj, | Die des Heilands Lehre brachten, | |
| kiuj l’ krucon portis tiam; | Arges bringen einst die Franken. | |
| 24 ke de l’ okcident’ minacos | 24 Denn er sah im Geist: vom Westen | |
| rab’, perforto kaj falsigo | Droht Gewalttat, Raub und Fälschung | |
| de l’ germana jur’ kaj moron | Deutschen Rechts und deutscher Sitte | |
| inundanta romanigo. | Überflutende Verwelschung. | |
| 25 Levis li profetajn siajn | 25 Fern, noch fern! - Zum Hochaltare | |
| vidojn supren al l’ altaro: | Hub er fromm die Seherblicke: | |
| „Gracu al patrujo mia, | „Herr der Welt, in Gnaden füge | |
| ho Sinjoro de l’ homaro!“ - | Meines Vaterlands Geschicke!“ - | |
| 26 Iris poste softapaŝe | 26 Heribert, der bleiche Denker, | |
| Heribert’, pensulo pala; | Folgt’ ihm nach mit sachten Schritten; | |
| staris lia hejmo en la | Wo die Mosel rauscht’, da standen | |
| region’ Mozelo-vala. | Seines Heimatdorfes Hütten. | |
| 27 Multajn jarojn en Francio | 27 In der gallischen Corbeja | |
| li atendis, ke akiru | Saß der Jüngling viele Jahre, | |
| li neekkonitan scion, | Harrend, daß das Nieerforschte | |
| ke saĝul’ al li ĝin diru. | Weiser Mund ihm offenbare, | |
| 28 Koni ĉiujn mondajn leĝojn, | 28 Die Gesetze, die der großen, | |
| tio estis lia celo: | die der kleinen Welt gebieten, | |
| li sin kontentigis je la | Bis er sich beschränkt’ und senkte | |
| studo de Aristotelo. | In den Geist des Stagiriten. | |
| 29 Nun li pensas pri l’ problemo, | 29 Jetzt erwog er das Problema, | |
| ĉu virt’ aposteriore | Ob der Tugend milde Flamme | |
| venas el instru’ kaj sperto | Aus Belehrung und Erfahrung | |
| aŭ ĉu sidas ĝi enkore. - | Oder aus dem Herzen stamme. - | |
| 30 Tiam venis Luithardo, | 30 Dann erschien der Pater Luthard, | |
| el nobela familio, | Falkenäugig, hochgeschossen, | |
| falk-okula, en montaro | Edlen Bluts; im Habichtswalde | |
| kreskis tiu ĉi abio. | War dies Tannenreis ersprossen. | |
| 31 Al ĉasad’ kutimiĝinte | 31 Früh gewöhnt an Weidmannswerke, | |
| en arbar’, sur erikejo, | Trotz der Schul’ an Weidmannssprüche, | |
| li havigis ĉion por la | War’s ihm Freud’ und Pflicht, zu schaffen | |
| monaĥeja kuirejo. | Vorrat in die Klosterküche | |
| 32 Lupojn, vulpojn li insidis, | 32 Und, was unhold trabt im Berge, | |
| kiuj estis vera plago; | Fuchs und Wolf, die schlimmen Plager, | |
| eĉ la ursojn li atakis | Zu belisten und den Bären | |
| per la arko kaj la sago. | Anzugehn im eignen Lager. | |
| 33 „Ĉu sukcesos mi,“ li pensis, | 33 Dacht’ er jetzt: „Die Knospen schwellen: | |
| „morgaŭ urogalon pafi? | Sollt’ es morgen nicht gelingen, | |
| Ĉe tagiĝo, dum amludo, | Auf der Falz im Tagesdämmern | |
| tiam povos mi gin trafi.“ - | An den Auerhahn zu springen?“ - | |
| 34 Enen paŝis patro Ivo, | 34 Nach ihm trat herein der Riese | |
| kiun ja konvenis plie | Pater Ivo. Traun, dem Alten | |
| porti kaskon kaj kirason | Stünden besser Helm und Brünne | |
| ol monaĥ-cemizon pie. | Als des Chorhemds weiche Falten! | |
| 35 Devis li la patrajn gregojn | 35 Hüten mußt’ er seines Vaters | |
| gardi en junaĝo sia; | Herden auf den Emmerauen; | |
| estis disbatita tie | Dort, im Kampf mit einem Roßdieb | |
| de ŝtelist’ vizago lia. | Ward ihm sein Gesicht zerhauen, | |
| 36 Disfendiĝis de orelo | 36 Zwiegeteilt von Ohr zu Ohre; | |
| ĝis orelo la cikatro. | Rot und blau erquoll die Narbe: | |
| „Iru en la monaĥejon!“ | Geh ins Kloster, armer Junge, | |
| diris al li lia patro. | Mädchen lieben beßre Farbe! | |
| 37 Li malantaŭ monaĥejaj | 37 Drauf in Winfrieds heil’gen Mauern | |
| muroj sin instrui lasis, | Ließ er gern sich unterrichten: | |
| la latinan ekzamenon | Zwar Raban, der kluge Meister, | |
| li malbone nur trapasis. | Lobte sein Latein mitnichten;, | |
| 38 Sed komprenis li rapide | 38 Doch begriff er schnell der Zahlen | |
| de la nombroj la misteron, | Heimlichkeit; mit Stab und Leine | |
| kaj al firma konstruaĵo | Maß er und zu festem Baue | |
| li kunmetis ĉiun eron. | Fügt’ er schicklich Holz und Steine. | |
| 39 Kiam oni ekkonstruis | 39 Als nun Abt Warin das neue | |
| tiun monaĥejan domon, | Klosterhaus begann zu gründen, | |
| oni vidis gaje iri | Ging im Dienst der Werkerfahrne | |
| tien ĉi ĉi tiun homon. | Frohen Muts nach Dreizehnlinden. | |
| 40 Pensas li nun: „Al sanulo | 40 Jetzo dacht’ er: „Schwere Krankheit | |
| sendas malsanecon Dio; | Schickt der Himmel dem Gesunden | |
| Estis mi vundata ege, | Zur Genesung und dem Kranken | |
| kaj saviĝis mi per tio.“ - | Zur Genesung schwere Wunden.“ - | |
| 41 Venis tiam sesa frato, | 41 Pater Bernhard war der sechste, | |
| de l’ Bruktrera tribo ano, | Stammend aus den Bruktrerföhren, | |
| kiuj portas lignajn ŝuojn, | Wo die Menschen Holzschuh tragen | |
| nutras sin per nigra pano, | Und von schwarzem Brot sich nähren: | |
| 42 homoj palaj kaj trankvilaj, | 42 Blasse, blonde, stille Menschen, | |
| kiuj kredas je fantomoj; | Träumerische, ahnungsreiche; | |
| nokte ŝvebas tiuj cirkaŭ | Nächtlich flattern Geisterschemen | |
| marĉoj kaj iliaj domoj. | Durch die Heid’ um Moor und Teiche. | |
| 43 Ĉar li serĉis la trankvilon | 43 Von des Vaters Strohdachkotten | |
| for de l’ hejma kabanaro, | Schied der Knab’ und suchte Ruhe; | |
| lin konsolis kaj akceptis | Hathumar, der milde Bischof, | |
| episkopo Hatumaro. | Gab ihm Trost und Lederschuhe. | |
| 44 Gardis lin la frat’ Tankmaro, | 44 Tankmar hieß der fromme Priester, | |
| ke ne trou la fervoro; | Der dem Eifervollen wehrte; | |
| eĉ ĉi tie li ne trovis | Auch in stiller Klosterzelle | |
| la trankvilon de la koro. | Fehlt’ ihm, was sein Herz begehrte. | |
| 45 Je la vivo enĉiela | 45 Nach des Himmels goldnen Häusern | |
| tage, nokte li sopiris: | Weint’ er jetzt, wie spät und frühe, | |
| „Havu la anim’ flugilojn!“ | Seufzend: „Wer doch Taubenflügel | |
| ofte plore li suspiris. - | Der gefangnen Seele liehe!“ - | |
| 46 Vigle post li paŝis enen | 46 Munter schritt ihm nach der kecke | |
| nun la frato Sigevardo. | Sigeward. Des Osnings Hänge | |
| De l’ deklivoj de l’ Osningo2) | Rauschten in die Brust des Knaben | |
| venis tiu gaja bardo. | Wilde, wunderliche Sänge. | |
| 47 Sur dancfestoj aŭ kortegoj, | 47 Mit den Sängen, mit der Fiedel | |
| siajn kantojn jen kantante, | Zog er weit von Gau’n zu Gauen, | |
| vagis li tra multaj landoj, | Strich zum Tanz den Freilingstöchtern | |
| violonon jen ludante. | Und den stolzen Edelfrauen. | |
| 48 Vidis li la delegiton | 48 Sah am Königshof des großen | |
| de Haruno Alraŝido, | Harun-al-Raschids Gesandten | |
| - ankaŭ ties elefanton, | An den großen Frankenkönig, | |
| por li pli impona vido -, | Den noch größern Elefanten; | |
| 49 kiam li ĉe l’ rega korto | 49 Auch ein Äfflein; dieser Affe | |
| ludis siajn melodiojn, | War der erste Aff’ im Norden: | |
| vidis ankaŭ la unuajn | Menschheitsväter sind sie später | |
| elmontritajn jen simiojn. | Und gemein im Land geworden. | |
| 50 Kiam pro venteg’ taŭziĝas | 50 Saust dem müden Wandervogel | |
| de la migrobird’ plumaro, | Quer der Sturmwind ins Gefieder, | |
| tiam laca gi volonte | Gern an menschenferner Stelle | |
| sin sidigas en arbaro. | Läßt er sich im Walde nieder. | |
| 51 Sigevardo, la vagulo, | 51 Sigeward, der irre Fahrer, | |
| forfuginta mondajn bruojn, | Flüchtend aus dem Weltgebrause, | |
| antaŭ la preĝejan pordon | Stellt’ ans Kirchtor Stab und Schuhe | |
| metis siajn migroŝuojn. | Und erkor die stille Klause. | |
| 52 Estas tolerebla eble | 52 Islands Falke kann die Kappe, | |
| por la falko la ĉapeto; | Ring und Riemen stumm verschmerzen: | |
| kant’ nereteneble fluas | Unaufhaltsam bricht des Liedes | |
| el la koro de poeto. | Sprudel aus Poetenherzen. | |
| 53 Ankaŭ en la monaĥejo | 53 Auch im Kloster, deutsch und römisch, | |
| sonis liaj kantoj belaj; | Klangen Sigewards Gesänge, | |
| sed la kantoj pri l’ Osningo | Doch am hellsten klang der liebe | |
| hejma estis la plej helaj. | Heimatlaut der Osnighänge. | |
| 54 Ĵus en lian kapon venis | 54 Jetzo durch den Kopf des Mönches | |
| moka vers’ pri Franka rato: | Flog ein Reimlein auf die Franken: | |
| „Kiam ridos la prioro, | „O wie wird der Prior lachen, | |
| ĉagrenigos la abato!“ - | Und der Abt, wie würd’ er zanken!“ - | |
| 55 Hato venis, altafrunta, | 55 Hatto kam, mit hoher Stirne | |
| kun rigardoj goj-ebriaj; | Und mit selig trunknen Blicken: | |
| venis li de l’ land’ de l’ Rejno | Kind des Landes, wo am Hügel | |
| kun vinberplantejoj ĝiaj. | Rhein und Wein sich freundlich nicken. | |
| 56 Ivo diris pri li ŝerce: | 56 Ivo sagt’ im Scherz, die Mutter | |
| „Nutris lin patrino lia | Hab’ in einer Rebenlaube | |
| per vinbera mosto dolĉa, | Ihn ernährt mit feurig süßem | |
| ne per propra lakto sia!“ | Most der Deidesheimer Traube. | |
| 57 Frue li dediĉis sin jam | 57 Früh gewidmet dem Altare, | |
| al la servo eklezia; | Trieb es ihn, zu Dreizehnlinden | |
| trovi versojn, melodiojn | Heil’ger Hymnen und Sequenzen | |
| estis ŝat-okupo lia. | Wort und Weise zu erfinden; | |
| 58 Ankaŭ sciis li bildigi | 58 Auch mit wohlgewählten Farben | |
| per koloroj viv-fidelaj | In lebendig treuen Bildern | |
| historiojn religiajn, | Auf der Leinwand fromme Sage | |
| kaj en bildoj rave belaj. | Und Geschichte abzuschildern. | |
| 59 Pentras li enpense, kiel | 59 Heute malt’ er in Gedanken | |
| reekstaris Kristo glore, | Wie sein Held, der Todbesieger, | |
| falis malamikoj dorsen, | Glorreich auferstand und rückwärts | |
| kantis angelar’ adore. - | Taumelten die welschen Krieger. - | |
| Traduko de la Germana poemo "Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette" de Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05) en Esperanton de Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff, Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio, *1938-11-04). | Verkinto de tiu ĉi Germana poemo estas Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05). | |
| 1) Ĉe Verdeno (germane: Verden an der Aller), situanta en la nuna germana provinco Malsupra Saksio, la Franka reĝo Karlo, nomata la Granda, lasis laŭ iu raporto senkapigi proksimume 4.500 Saksajn nobelulojn, kiuj estis ribelintaj kontraŭ lia reĝimo. | ||
| 2) „Osningo“ (germane: Osning) estas malnova nomo de la Teŭtoburga Arbaro, montaro en norda Germanio. |