Poezio
piece of old paper
Esperanto Angla Germana
bonveniga paĝo Manfredo † listo de la poemoj listo de la tradukaĵoj listo de poetoj Poezio en nombroj registri
 eksporti for presado: vertikala formato (PDF) kverformato (PDF) | montru ĉiujn eksport-formatojn
verkinto  [voknomo] titolo lingvo publikigo identiga kodo lasta modifo aspekto
Friedrich Wilhelm Weber * Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette Germana Arg-298-152 2014-12-20 19:51 Manfred nur tiun forigu
Manfredo Ratislavo Dektritilio, ĉapitro 4, La noktomeza meso Esperanto Arg-301-152 2014-12-20 19:50 Manfred nur tiun forigu

Friedrich Wilhelm Weber,
Dreizehnlinden, Kapitel 4, Die Mette

 

Friedrich Wilhelm Weber,
Dektritilio, ĉapitro 4, La noktomeza meso

 
    tradukita de Manfredo Ratislavo
 
1 Mitternacht! Durch ferne Schluchten   1 Noktomezo! Sonorilo
Klingt das Klosterglöcklein helle:   sonas, la monaĥoj piaj
Fromme Schläfer, schwarze Mönche,   devas jam ekstari tie
Werdet wach in eurer Zelle;   en malgrandaj ĉambroj siaj.
 
2 Werdet wach, ihr frommen Schläfer!   2 Vi vekiĝu, dormemuloj
Von dem harten Strohsackbette   de fojnsaka lito, ĉeso
Ruft des Ordens strenge Regel   estas nun de l’ nokto, iru
In die Kirche zu der Mette;   en preĝejon al la meso.
 
3 In die Kirche, wo die Pfeiler   3 Ili ĉiuj kune iras
Wie gebannte Hünen ragen,   en la kirkon kun gigantaj
Die das schwere Steingewölbe   pilieroj, ŝtonvolbaĵon
Keuchend auf den Schultern tragen;   kvazaŭ ŝultre portegantaj;
 
4 Wo die stillen, weißen Bilder   4 tien, kie murpentraĵoj
An den grauen Wänden schimmern,   brilas en trankvilo, kie
Wo im Chor die ew’ge Lampe   ĉe l’ altar’ kandeloj flagras,
Und geweihte Kerzen flimmern. -   tie incenditaj pie. -
 
5 Jetzt, mein Lied, du scheue Jungfrau,   5 Kanto mia, nun memoru,
An die Stirne leg den Finger,   ĝuste diru al mi ĉiujn,
Sinne wach: du mußt mir nennen   kiuj kantis, preĝis tie;
All die Beter, all die Singer;   nomu al mi ĉiujn tiujn,
 
6 Heimatland und Los der Männer,   6 ties sorton kaj hejmlandon!
Die da zu den Sitzen traten,   Ilin vidas mi enpaŝi;
Und was jeder eben dachte,   kion ĉiu tiam pensis,
Mußt du raten und verraten;   devas vi al mi malkaŝi;
 
7 Alles, ob auch das und dieses   7 ĉion, kvankam tio, jeno
Herb und ungebührlich scheine:   povas ŝajni tro maldeca:
Die du zeigst, sie waren Menschen,   bonaj homoj estis ili,
Gute Menschen, wie ich meine. -   ĉio estis ja homeca. -
 
8 Erstlich schritt herein der greise   8 Jen unue enen paŝis
Abt Warin, voll Kraft und Würde,   la abat’ kun seriozo,
Stumpf und stark; die Last der Jahre   jam klinita de la jaroj,
Beugt’ ihn und des Amtes Bürde.   forta kaj kun digna pozo;
 
9 Ekberts Sohn, des Sachsenherzogs,   9 fil’ de Saksa duk’ kaj Franka
Frankenfürst vom Mutterblute,   princidin’, en juna aĝo
Unter die Ardennenwölfe   ĉasis lupojn en arbaro,
Sprang er früh mit keckem Mute;   la Ardena, kun kuraĝo.
 
10 In der Kämpfer dichte Knäuel   10 Ofte li en Hispanujo
Sprang er kühn in zwanzig Schlachten;   tre aŭdacis en batalo;
Ronzeval im heißen Spanien   malrespekti mondon, tempon
Lehrt’ ihn, Zeit und Welt verachten.   lin instruis Roncevalo.
 
11 Ronzeval! Die Heiden tobten,   11 Kun Rolando li batalis,
Flammen sprühte Durindane,   kiun trafis morta sago;
Olifant zerbarst im Dröhnen,   la araboj fine venkis,
Dennoch sank die Kreuzesfahne.   fine sinkis la krucflago.
 
12 Und der Abt, in manchem Traume   12 Ofte en batal’ sin movas
Ächzt’ er noch in Kampfeswettern,   la abat’ en sonĝo sia,
Hört’ seines jungen Kämpen   kvazaŭ sonus jen la lasta
letztes Jauchzen, letztes Schmettern.   voko de kompano lia.
 
13 Durch die Heldenseele rauschte   13 Sonis tra animo lia
Jetzt des Rolandsliedes Weise   la Rolanda melodio,
Wild und schmerzlich: „Vanitatum   kaj mallaŭte li suspiris:
Vanitas!“ erseufzt’ er leise. -   „Vanta, vana estis ĉio!“ -
 
14 Warkward drauf, der Pater Prior,   14 Venis tiam la prioro,
Echtes Reis vom Stamm der Sachsen,   malmultkapharara nure,
Lichten Haars mit blauen Augen,   bluokula kaj altkreska,
Schulterbreit und hochgewachsen.   estis saksdevena pure.
 
15 Von der Lippe weich und üppig   15 Fluis barb’ de liaj lipoj
Floß sein Bart in langen Locken,   mola, longa; kaj traglitis
Oft beim Grübeln durch die Finger   ties bukloj liajn fingrojn
Glitten ihm die goldnen Flocken.   ofte, kiam li meditis.
 
16 Wo der Weser blaue Fluten   16 Kie faras tra rokpordo
Durch das Felsentor sich bahnen   sian vojon la Vezero,
Ihren Weg ins weite Flachland,   jen situis lia korto,
Lag der Freihof seiner Ahnen.   la praava, ce l’ rivero.
 
17 Wortgewandt und zungenfertig,   17 Lerta je parol’ kaj lango
Lernt’ er aller Männer Rede;   lernis vire li diskuti;
Scharf und schneidig zu gebrauchen   sciis akre, tranĉe uzi
Wußt’ er sie in mancher Fehde.   ĝin, se devis li disputi.
 
18 Lust am Kampf im deutschen Herzen,   18 Fluis ja en liaj vejnoj
Deutsches Blut in jeder Ader,   Spita sango de l’ Germanoj,
Mit Romanen, Welschen, Wenden   li kverelis kun la Slavoj,
Stritt er oft in hartem Hader.   Keltoj kaj la Romianoj.
 
19 Aber schroffen Widersachern   19 Sed al bruskaj kontraŭuloj
Schrieb er gern im Jugenddrange   skribis li en juna aĝo
Seiner Meinung rote Runen   glave sian opinion
Mit dem Schwert auf Brust und Wange.   kaj sur brust’ kaj sur vizaĝo.
 
20 Stiller war sein Mut geworden;   20 Sed li nun plitrankviliĝis;
Nur wenn unversehens einer   nur se memorigis iu
Jenes Tags bei Verden dachte,   jenan tagon de Verdeno,1)
Jenes Bluttags, schwarz wie keiner,   jenan sangan tagon, kiu
 
21 Fuhr er auf, die Augen blitzten,   21 estis nigra por la Saksoj,
Glüh vom Sachsentrotz, dem alten;   tiam sentis li koleron;
Doch er konnte starken Willens   sed li sciis bridi siajn
Seinen Zorn im Zügel halten;   sentojn kaj la maltoleron;
 
22 Denn er dient’ in Mannentreue   22 ĉar li servis virfidele
Seinem Herzog, Gottes Sohne,   al la duko, filo Dia,
Der da führt das Kreuz im Banner   kiu krucon kaj dornkronon
Und die blut’ge Dornenkrone.   havas en standardo sia.
 
23 Sein Gemüt bewegten heute   23 Estas trista li hodiaŭ;
Trübe, traurige Gedanken:   antaŭvidas li, ke iam
Die des Heilands Lehre brachten,   venos la malbon’ de tiuj,
Arges bringen einst die Franken.   kiuj l’ krucon portis tiam;
 
24 Denn er sah im Geist: vom Westen   24 ke de l’ okcident’ minacos
Droht Gewalttat, Raub und Fälschung   rab’, perforto kaj falsigo
Deutschen Rechts und deutscher Sitte   de l’ germana jur’ kaj moron
Überflutende Verwelschung.   inundanta romanigo.
 
25 Fern, noch fern! - Zum Hochaltare   25 Levis li profetajn siajn
Hub er fromm die Seherblicke:   vidojn supren al l’ altaro:
„Herr der Welt, in Gnaden füge   „Gracu al patrujo mia,
Meines Vaterlands Geschicke!“ -   ho Sinjoro de l’ homaro!“ -
 
26 Heribert, der bleiche Denker,   26 Iris poste softapaŝe
Folgt’ ihm nach mit sachten Schritten;   Heribert’, pensulo pala;
Wo die Mosel rauscht’, da standen   staris lia hejmo en la
Seines Heimatdorfes Hütten.   region’ Mozelo-vala.
 
27 In der gallischen Corbeja   27 Multajn jarojn en Francio
Saß der Jüngling viele Jahre,   li atendis, ke akiru
Harrend, daß das Nieerforschte   li neekkonitan scion,
Weiser Mund ihm offenbare,   ke saĝul’ al li ĝin diru.
 
28 Die Gesetze, die der großen,   28 Koni ĉiujn mondajn leĝojn,
die der kleinen Welt gebieten,   tio estis lia celo:
Bis er sich beschränkt’ und senkte   li sin kontentigis je la
In den Geist des Stagiriten.   studo de Aristotelo.
 
29 Jetzt erwog er das Problema,   29 Nun li pensas pri l’ problemo,
Ob der Tugend milde Flamme   ĉu virt’ aposteriore
Aus Belehrung und Erfahrung   venas el instru’ kaj sperto
Oder aus dem Herzen stamme. -   aŭ ĉu sidas ĝi enkore. -
 
30 Dann erschien der Pater Luthard,   30 Tiam venis Luithardo,
Falkenäugig, hochgeschossen,   el nobela familio,
Edlen Bluts; im Habichtswalde   falk-okula, en montaro
War dies Tannenreis ersprossen.   kreskis tiu ĉi abio.
 
31 Früh gewöhnt an Weidmannswerke,   31 Al ĉasad’ kutimiĝinte
Trotz der Schul’ an Weidmannssprüche,   en arbar’, sur erikejo,
War’s ihm Freud’ und Pflicht, zu schaffen   li havigis ĉion por la
Vorrat in die Klosterküche   monaĥeja kuirejo.
 
32 Und, was unhold trabt im Berge,   32 Lupojn, vulpojn li insidis,
Fuchs und Wolf, die schlimmen Plager,   kiuj estis vera plago;
Zu belisten und den Bären   eĉ la ursojn li atakis
Anzugehn im eignen Lager.   per la arko kaj la sago.
 
33 Dacht’ er jetzt: „Die Knospen schwellen:   33 „Ĉu sukcesos mi,“ li pensis,
Sollt’ es morgen nicht gelingen,   „morgaŭ urogalon pafi?
Auf der Falz im Tagesdämmern   Ĉe tagiĝo, dum amludo,
An den Auerhahn zu springen?“ -   tiam povos mi gin trafi.“ -
 
34 Nach ihm trat herein der Riese   34 Enen paŝis patro Ivo,
Pater Ivo. Traun, dem Alten   kiun ja konvenis plie
Stünden besser Helm und Brünne   porti kaskon kaj kirason
Als des Chorhemds weiche Falten!   ol monaĥ-cemizon pie.
 
35 Hüten mußt’ er seines Vaters   35 Devis li la patrajn gregojn
Herden auf den Emmerauen;   gardi en junaĝo sia;
Dort, im Kampf mit einem Roßdieb   estis disbatita tie
Ward ihm sein Gesicht zerhauen,   de ŝtelist’ vizago lia.
 
36 Zwiegeteilt von Ohr zu Ohre;   36 Disfendiĝis de orelo
Rot und blau erquoll die Narbe:   ĝis orelo la cikatro.
Geh ins Kloster, armer Junge,   „Iru en la monaĥejon!“
Mädchen lieben beßre Farbe!   diris al li lia patro.
 
37 Drauf in Winfrieds heil’gen Mauern   37 Li malantaŭ monaĥejaj
Ließ er gern sich unterrichten:   muroj sin instrui lasis,
Zwar Raban, der kluge Meister,   la latinan ekzamenon
Lobte sein Latein mitnichten;,   li malbone nur trapasis.
 
38 Doch begriff er schnell der Zahlen   38 Sed komprenis li rapide
Heimlichkeit; mit Stab und Leine   de la nombroj la misteron,
Maß er und zu festem Baue   kaj al firma konstruaĵo
Fügt’ er schicklich Holz und Steine.   li kunmetis ĉiun eron.
 
39 Als nun Abt Warin das neue   39 Kiam oni ekkonstruis
Klosterhaus begann zu gründen,   tiun monaĥejan domon,
Ging im Dienst der Werkerfahrne   oni vidis gaje iri
Frohen Muts nach Dreizehnlinden.   tien ĉi ĉi tiun homon.
 
40 Jetzo dacht’ er: „Schwere Krankheit   40 Pensas li nun: „Al sanulo
Schickt der Himmel dem Gesunden   sendas malsanecon Dio;
Zur Genesung und dem Kranken   Estis mi vundata ege,
Zur Genesung schwere Wunden.“ -   kaj saviĝis mi per tio.“ -
 
41 Pater Bernhard war der sechste,   41 Venis tiam sesa frato,
Stammend aus den Bruktrerföhren,   de l’ Bruktrera tribo ano,
Wo die Menschen Holzschuh tragen   kiuj portas lignajn ŝuojn,
Und von schwarzem Brot sich nähren:   nutras sin per nigra pano,
 
42 Blasse, blonde, stille Menschen,   42 homoj palaj kaj trankvilaj,
Träumerische, ahnungsreiche;   kiuj kredas je fantomoj;
Nächtlich flattern Geisterschemen   nokte ŝvebas tiuj cirkaŭ
Durch die Heid’ um Moor und Teiche.   marĉoj kaj iliaj domoj.
 
43 Von des Vaters Strohdachkotten   43 Ĉar li serĉis la trankvilon
Schied der Knab’ und suchte Ruhe;   for de l’ hejma kabanaro,
Hathumar, der milde Bischof,   lin konsolis kaj akceptis
Gab ihm Trost und Lederschuhe.   episkopo Hatumaro.
 
44 Tankmar hieß der fromme Priester,   44 Gardis lin la frat’ Tankmaro,
Der dem Eifervollen wehrte;   ke ne trou la fervoro;
Auch in stiller Klosterzelle   eĉ ĉi tie li ne trovis
Fehlt’ ihm, was sein Herz begehrte.   la trankvilon de la koro.
 
45 Nach des Himmels goldnen Häusern   45 Je la vivo enĉiela
Weint’ er jetzt, wie spät und frühe,   tage, nokte li sopiris:
Seufzend: „Wer doch Taubenflügel   „Havu la anim’ flugilojn!“
Der gefangnen Seele liehe!“ -   ofte plore li suspiris. -
 
46 Munter schritt ihm nach der kecke   46 Vigle post li paŝis enen
Sigeward. Des Osnings Hänge   nun la frato Sigevardo.
Rauschten in die Brust des Knaben   De l’ deklivoj de l’ Osningo2)
Wilde, wunderliche Sänge.   venis tiu gaja bardo.
 
47 Mit den Sängen, mit der Fiedel   47 Sur dancfestoj aŭ kortegoj,
Zog er weit von Gau’n zu Gauen,   siajn kantojn jen kantante,
Strich zum Tanz den Freilingstöchtern   vagis li tra multaj landoj,
Und den stolzen Edelfrauen.   violonon jen ludante.
 
48 Sah am Königshof des großen   48 Vidis li la delegiton
Harun-al-Raschids Gesandten   de Haruno Alraŝido,
An den großen Frankenkönig,   - ankaŭ ties elefanton,
Den noch größern Elefanten;   por li pli impona vido -,
 
49 Auch ein Äfflein; dieser Affe   49 kiam li ĉe l’ rega korto
War der erste Aff’ im Norden:   ludis siajn melodiojn,
Menschheitsväter sind sie später   vidis ankaŭ la unuajn
Und gemein im Land geworden.   elmontritajn jen simiojn.
 
50 Saust dem müden Wandervogel   50 Kiam pro venteg’ taŭziĝas
Quer der Sturmwind ins Gefieder,   de la migrobird’ plumaro,
Gern an menschenferner Stelle   tiam laca gi volonte
Läßt er sich im Walde nieder.   sin sidigas en arbaro.
 
51 Sigeward, der irre Fahrer,   51 Sigevardo, la vagulo,
Flüchtend aus dem Weltgebrause,   forfuginta mondajn bruojn,
Stellt’ ans Kirchtor Stab und Schuhe   antaŭ la preĝejan pordon
Und erkor die stille Klause.   metis siajn migroŝuojn.
 
52 Islands Falke kann die Kappe,   52 Estas tolerebla eble
Ring und Riemen stumm verschmerzen:   por la falko la ĉapeto;
Unaufhaltsam bricht des Liedes   kant’ nereteneble fluas
Sprudel aus Poetenherzen.   el la koro de poeto.
 
53 Auch im Kloster, deutsch und römisch,   53 Ankaŭ en la monaĥejo
Klangen Sigewards Gesänge,   sonis liaj kantoj belaj;
Doch am hellsten klang der liebe   sed la kantoj pri l’ Osningo
Heimatlaut der Osnighänge.   hejma estis la plej helaj.
 
54 Jetzo durch den Kopf des Mönches   54 Ĵus en lian kapon venis
Flog ein Reimlein auf die Franken:   moka vers’ pri Franka rato:
„O wie wird der Prior lachen,   „Kiam ridos la prioro,
Und der Abt, wie würd’ er zanken!“ -   ĉagrenigos la abato!“ -
 
55 Hatto kam, mit hoher Stirne   55 Hato venis, altafrunta,
Und mit selig trunknen Blicken:   kun rigardoj goj-ebriaj;
Kind des Landes, wo am Hügel   venis li de l’ land’ de l’ Rejno
Rhein und Wein sich freundlich nicken.   kun vinberplantejoj ĝiaj.
 
56 Ivo sagt’ im Scherz, die Mutter   56 Ivo diris pri li ŝerce:
Hab’ in einer Rebenlaube   „Nutris lin patrino lia
Ihn ernährt mit feurig süßem   per vinbera mosto dolĉa,
Most der Deidesheimer Traube.   ne per propra lakto sia!“
 
57 Früh gewidmet dem Altare,   57 Frue li dediĉis sin jam
Trieb es ihn, zu Dreizehnlinden   al la servo eklezia;
Heil’ger Hymnen und Sequenzen   trovi versojn, melodiojn
Wort und Weise zu erfinden;   estis ŝat-okupo lia.
 
58 Auch mit wohlgewählten Farben   58 Ankaŭ sciis li bildigi
In lebendig treuen Bildern   per koloroj viv-fidelaj
Auf der Leinwand fromme Sage   historiojn religiajn,
Und Geschichte abzuschildern.   kaj en bildoj rave belaj.
 
59 Heute malt’ er in Gedanken   59 Pentras li enpense, kiel
Wie sein Held, der Todbesieger,   reekstaris Kristo glore,
Glorreich auferstand und rückwärts   falis malamikoj dorsen,
Taumelten die welschen Krieger. -   kantis angelar’ adore. -
 
Verkinto de tiu ĉi Germana poemo estas
Friedrich Wilhelm Weber (Frederiko Vilhelmo
Vebero, *1813-12-25 - †1894-04.05).
  Traduko de la Germana poemo "Dreizehnlinden,
Kapitel 4, Die Mette" de Friedrich Wilhelm
Weber (Frederiko Vilhelmo Vebero, *1813-12-25
- †1894-04.05) en Esperanton de
Manfredo Ratislavo (Manfred Retzlaff,
Stettiner Str. 16, D-59302 Oelde, Germanio,
*1938-11-04).
 
    1) Ĉe Verdeno (germane: Verden an der Aller),
situanta en la nuna germana provinco
Malsupra Saksio, la Franka reĝo Karlo,
nomata la Granda, lasis laŭ iu raporto
senkapigi proksimume 4.500 Saksajn
nobelulojn, kiuj estis ribelintaj kontraŭ
lia reĝimo.
    2) „Osningo“ (germane: Osning) estas
malnova nomo de la Teŭtoburga Arbaro,
montaro en norda Germanio.